Tomek pracował na czarno – nic o tym nie wiedząc

Powszechnym sposobem oszukiwania w branży budowlanej jest łudzenie pracowników, że pracują oni legalnie. Przedsiębiorstwa budowlane przygotowują specyfikacje wynagrodzeń potwierdzające, że podatek został pobrany, jednak w rzeczywistości nie odprowadzają go do urzędu skarbowego, ale go sobie przywłaszczają.

W poniedziałek tydzień temu portal Byggnadsarbetaren opowiedział o tym, jak dokładnie w taki sposób postąpił kanciarz budowlany Hans Karlsson. Jego firma weszła na dużą budowę prowadzoną przez spółkę Peab, ale pracownicy otrzymali jedynie nieopodatkowane wynagrodzenia.

– Hans nie opłacał składek socjalnych, ale zarejestrował mnie w rejestrze ID06, stałem się więc pośrednio pracownikiem zatrudnionym na czarno. Ja sam nie chciałem przecież brać w tym udziału – skarży się Jonas Cakar, monter wentylacji.

W przypadku pracowników z innych krajów ryzyko oszustwa jest jeszcze większe, ponieważ najczęściej nie posiadają oni wiedzy na temat szwedzkiego systemu podatkowego i szwedzkiego prawa pracy. Pracownicy z Polski – Paweł, Tomek i Adam – na początku pracowali dla polskiej spółki, która robiła przekręty podatkowe; opowiedział o tym portal Stoppa fusket [Koniec z przekrętami].

Kiedy Urząd Skarbowy zażądał od polskiej firmy pieniędzy, mężczyźni zmienili strategię i przejęli szwedzką firmę ObX Technology.  Paweł, Tomek i Adam zostali przeniesieni do ObX, nie zauważyli jednak, że firma nie odprowadza podatków od ich wynagrodzeń. Zaczęli coś podejrzewać dopiero wtedy, gdy Tomek przebywał na zwolnieniu chorobowym w 2018 r., a firma ObX odmówiła wypłaty wynagrodzenia chorobowego.

– Byłem wściekły. Zadzwoniłem do mojego szefa, aby upomnieć się o pieniądze, ale kazał mi spadać – mówi Tomek.

—

Więcej po polsku: Przybyli, zbudowali i zostali: ”Nowo przybyłych łatwo oszukać”

Więcej po polsku: STOP! Sprawdź swego przyszłego pracodawcę

—

Pod koniec roku Adam pozostawał bez wynagrodzenia przez cały miesiąc, co było dla niego nie lada problemem, zwłaszcza że został ojcem i podjął pracę w Szwecji, aby utrzymać rodzinę.

– To była trudna sytuacja. Wszyscy mamy rodziny. Jeśli nie dostajemy pieniędzy, musimy pożyczyć je od krewnych, aby dać naszym dzieciom jeść – mówi Tomek.

Po tych dwóch incydentach ta trójka pracowników chciała dowiedzieć się, czy było więcej nieprawidłowości. Skontaktowali się ze szwedzkim Urzędem Skarbowym i odkryli, że firma ObX nie zapłaciła ani grosza podatku za cały 2018 rok. Tym samym Paweł, Tomek i Adam pracowali na czarno wbrew swojej woli.

Zgłosili oni ten incydent do szwedzkiego Urzędu Skarbowego, ale nie mają nadziei na odzyskanie nawet części pieniędzy czy zarejestrowanie nieodprowadzonego podatku. Firma ObX latem zbankrutowała z zadłużeniem wynoszącym prawie dwa miliony koron, a wspomniani trzej pracownicy zaczęli od początku.

– Przenieśliśmy się do dobrej, szwedzkiej firmy, w której jest nam dobrze – mówi Paweł i dodaje, że po tym doświadczeniu w firmie ObX stał się bardziej podejrzliwy w stosunku do nowych pracodawców i żąda potwierdzenia wszystkiego na papierze.

– Najdziwniejsze jest to, że my, ludzie z Polski, myślimy, że tutaj w Szwecji wszystko działa idealnie, ale w rzeczywistości tak nie jest. – Widać, że jest naprawdę dużo firm, które tak robią, które oszukują – dodaje.

Paweł obawia się, że będzie miał problemy z powodu braku rejestracji dla potrzeb podatkowych przez cały jeden rok. Fakt nieopłacania podatków i składek socjalnych przez przedsiębiorstwa może skutkować negatywnie również dla samych pracowników. Emerytura będzie niższa, a pracownicy z krajów pozaeuropejskich mogą zostać wydaleni, ponieważ pracują nielegalnie. Ponadto w najgorszym przypadku pracownicy mogą być zmuszeni do zapłaty podatku, którego nie odprowadziła ich firma.

– Jeśli ktoś wyrzucił specyfikacje wynagrodzenia, nie ma dowodu na to, że firma przywłaszczyła sobie podatek. W takim przypadku może dojść do podwójnego opodatkowania – mówi Pia Bergman, specjalista ds. przestępstw gospodarczych w szwedzkim Urzędzie Skarbowym.

Powiedziała nam ona, że urzędy często nie zdążą zauważyć przestępstw podatkowych dopóty, dopóki dane przedsiębiorstwo nie upadnie.

– Stwierdzamy przecież nieprawidłowości, jednak często dostrzegamy je zbyt późno. Jednak w przypadku osób prywatnych istnieją sposoby, aby się przed tym uchronić.

Oto kilka rzeczy, które pracownik może w prosty sposób sprawdzić, aby potwierdzić rzetelność firmy:

• Przejrzyj specyfikację wynagrodzenia: Czy to rzeczywiście ta firma, dla której pracujesz? Czy numer ewidencyjny firmy jest prawidłowy?
• Zachowaj wszystkie specyfikacje wynagrodzenia. Dzięki temu będziesz miał dowody na to, że pracowałeś na czarno nieświadomie.
• Jeśli podatek nie został odprowadzony: Prześlij reklamację podatkową. Urząd Skarbowy może wtedy zażądać pieniędzy od firmy.
• Pobierz tutaj informacje o firmie ze strony internetowej szwedzkiego Urzędu Skarbowego. Jeśli firma nie jest zarejestrowana jako płatnik podatku od przedsiębiorstw (F-skatt) lub jako pracodawca, jest to podejrzane. Inną sprawą, która powinna wzbudzić podejrzenia, jest fakt, że firma płaci niskie składki pracownicze.

Portal Byggnadsarbetaren nie zdołał skontaktować się z poprzednimi przedstawicielami firmy ObX Technology.